Cục Xuất bản yêu cầu thẩm định lại sách Ocean Vuong

Sáng 7/5, ông Nguyễn Nguyên – Cục trưởng Xuất bản, In và Phát hành – cho biết đề nghị rà soát nội dung tác phẩm, sau khi dư luận bàn tán việc sách của tác giả Mỹ gốc Việt Ocean Vuong có phải truyện khiêu dâm hay không. Ngoài ra, lãnh đạo Cục nhờ một số giáo sư đầu ngành đọc, đưa ra ý kiến. Khi có báo cáo, Cục sẽ xác định liệu sách có vi phạm quy định.

Ông Nguyên nêu quan điểm: “Với các cuốn có yếu tố luyến ái, việc xây dựng các thủ pháp nghệ thuật là cần thiết, không nên quá gò bó. Về cơ bản, các sách đã được cấp phép xuất bản, ra thị trường, đều là sách tốt. Nhưng sách có phù hợp với học sinh hay không lại là câu chuyện khác”.

Đại diện Nhà xuất bản Hội Nhà văn, Công ty Cổ phần Văn hóa và Truyền thông Nhã Nam – hai đơn vị liên kết phát hành sách – từ chối trả lời về sự việc.

Trước đó, hôm 2/5, bài đăng trong nhóm phụ huynh các trường quốc tế gây xôn xao với nội dung một người mẹ phản ánh có con – học lớp 11 tại trường Quốc Tế TP HCM, ISHCMC – được giáo viên phát cuốn Một thoáng ta rực rỡ nhân gian (bản tiếng Anh: On Earth We’re Briefly Gorgeous), của tác giả Mỹ gốc Việt Ocean Vuong, để đọc.

Khi đọc cùng con, phụ huynh bất bình vì cho rằng sách chứa nội dung “khiêu dâm”, miêu tả cảnh quan hệ tình dục của hai nam thiếu niên, có thể khiến con chị bị “đầu độc về mặt tinh thần”.

Tối cùng ngày, ISHCMC cho biết thu hồi 19 cuốn và đang đánh giá, xem xét quy trình tác phẩm được giới thiệu cho học sinh. Cuốn sách và tác giả Ocean Vuong thuộc danh mục đọc tham khảo, gồm nhiều ngôn ngữ, kể cả tiếng Việt, do Chương trình Tú tài Quốc tế (IB) giới thiệu. Sở Giáo dục đề nghị trường Quốc tế TP HCM kiểm điểm giáo viên.

Ông Nguyễn Nguyên nhận định nhiều giáo viên, nhất là giáo viên trường quốc tế, bối rối khi chọn sách tham khảo cho học sinh, do không có danh mục tham khảo được chuẩn hóa.

Hiện Cục Xuất bản, In và Phát hành phối hợp Hội Xuất bản, lập danh mục 900 cuốn sách tham khảo cho học sinh từ lớp một đến hết lớp sáu. Ông Nguyên mong muốn trong tương lai, các nhà xuất bản đề xuất thêm các cuốn phù hợp. Sau đó, Hội Xuất bản và Bộ Giáo dục sẽ thẩm định lại, hoàn thiện danh sách.

Về ồn ào tại trường ISHCMC, ông Nguyên cho rằng câu chuyện xuất phát từ quan điểm riêng của phụ huynh. Có gia đình cởi mở, muốn con có hiểu biết về chuyện tình dục sớm, nhưng có gia đình lại không cho phép đề cập.

Theo luật xuất bản hiện hành, chỉ có quy định phân loại với sách dành cho trẻ em. Với sách người lớn có yếu tố nhạy cảm, việc dán nhãn cảnh báo hoặc phân loại do các tổng biên tập, giám đốc nhà xuất bản, chủ động. Hàng năm, các nhà xuất bản khi nộp lưu chiểu sách, sẽ báo cáo, phân loại theo mảng sách, thể loại. Chẳng hạn, trong sách văn học có thơ, tiểu thuyết, truyện ngắn. Với kinh nghiệm mua xuất bản phẩm ở nhiều nước, ông Nguyên nhận thấy sách cho người lớn ở nước ngoài cũng hiếm khi được dán nhãn.

Một thoáng ta rực rỡ nhân gian phát hành trong nước năm 2022, được độc giả săn đón, tái bản sau một tháng. Sách ra mắt ở Mỹ năm 2019, đang được hãng A24 chuyển thể thành phim.

Theo The Conversation, cuốn sách là những tâm sự thầm kín, đầy chất thơ mà cậu con trai có biệt danh Chó Con gửi người mẹ. Lauren Puckett-Pope, phó tổng biên tập tạp chí Elle đánh giá là một trong 15 tiểu thuyết hay nhất năm 2022. Bà cho biết đọc hết cuốn sách trong một chiều hè và sau đó liên tục suy ngẫm về nỗi đau, sự kiên cường nhân vật đã trải qua. Lauren cho rằng độc giả nên nghiền ngẫm cuốn sách, nhất là những bài thơ tác giả viết.

Ocean Vuong, tên tiếng Việt là Vương Quốc Vinh, 36 tuổi, là nhà thơ, tiểu thuyết gia. Anh sinh ra ở TP HCM, lớn lên tại Hartford, Connecticut (Mỹ). Ở tuổi 36, anh giành nhiều giải thưởng văn học uy tín ở Mỹ như Eliot TS, The Narrative, Stanley Kunitz, từng được trang BuzzFeed đánh giá là một trong 32 tác giả người Mỹ gốc Á tiêu biểu.

Hà Thu